ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FİKRÎ VE SINAȊ MÜLKİYET HAKLARI, TEKNOLOJİ
TRANSFERİ VE BİLGİNİN TİCARİLEŞTİRİLMESİ YÖNERGESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç ve Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Yükümlülükler
Amaç ve kapsam
MADDE 1 ‒ (1)Bu Yönergenin amacı; Çukurova Üniversitesi öğretim elemanlarının, idari
personelinin, öğrencilerinin, stajyerlerin, bursiyerlerinin, çalışanlarının ve ortak projelerde görev alan
kişilerin fikrî ve sınai mülkiyet haklarının belirlenmesi, korunması, paylaşılması, lisanslanması ve
ticarileştirilmesi konularındaki çalışma usul ve esasları belirlemektir.
Dayanak
MADDE 2 ‒ (1)Yönerge; 10/1/2017 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 6769 sayılı Sınai
Mülkiyet Kanununa, 6/11/1981 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 2547 sayılı Yükseköğretim
Kanununa, 24/04/2017 tarihli ve 30047 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan Sınai Mülkiyet Kanununun
Uygulanmasına Dair Yönetmeliğe ve 29/09/2017 tarihli ve 30195 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
29/09/2017 tarihli ve 30195 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çalışan Buluşlarına, Yükseköğretim
Kurumlarında Gerçekleştirilen Buluşlara ve Kamu Destekli Projelerde Ortaya Çıkan Buluşlara Dair
Yönetmeliğe dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 ‒ (1) Bu yönergede geçen;
a)Araştırmacı: Üniversite Kaynaklarını kullanan ve Üniversite’de araştırma görevi icra eden ya da
harici destekleyici ve bağışçılar tarafından finanse edilenler de dahil olmak üzere başka bir şekilde
Üniversite tarafından yürütülen araştırma projelerine katılan, Yükseköğretim Kanunu hükümleri ile
tanımlanan Üniversite'nin öğretim elemanları, öğrencileri (ön lisans, lisans, lisansüstü ve değişim
programları) ve stajyerler de dâhil tüm üniversite öğrencileri, geçici görevli, emekli personel de dâhil her
türlü konuk öğretim elemanları ve misafir araştırmacıları,
b) ARGES: Çukurova Üniversitesi Araştırma ve Geliştirme Stratejileri Koordinatörlüğünü,
c) BBF: Buluş Bildirim Formunu,
ç) Buluş: Çukurova Üniversitesinde edinilen deneyim, yapılan bilimsel çalışmalar veya
araştırmalar sonucunda ortaya çıkan, tarım alanı dâhil olmak üzere sanayinin herhangi bir kolunda mevcut
problemlere teknik çözüm getiren, yeni bir cihaz, ürün veya yöntemin üretilmesi, mevcut tekniğin bilinen
durumuna katkıda bulunacak teknolojik gelişmelerin tümünü,
d)Buluş Sahibi: Fikri mülkiyet hakkının oluşturulmasına katkıda bulunan Üniversite çalışanları ile
araştırmaya katılan ve/veya araştırma yapan diğer kişileri,
e) Bursiyer: Bir proje kapsamında çalışan öğrenci, doktora öncesi ve sonrası araştırmacıyı,
f) Çalışan: Yükseköğretim kurumlarında bilimsel araştırmalar ve çalışmalarda görev alan; 2547
sayılı Yükseköğretim Kanunu, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 4857 sayılı İş Kanunu ile sair
mevzuat hükümleri uyarınca istihdam edilen, Çukurova Üniversitesi ile herhangi bir şekilde istihdamhizmet ilişkisi içinde bulunan personeli,
g) Fikir Ürünü: Bir biçim verilerek ifade edilmiş fikirleri,
ğ) Fikrî ve Sınai Haklar: Tasarım, patent, marka, coğrafi işaret, entegre devre, faydalı model,
geleneksel ürün adları ve benzerlerini,
h) FMDK: Çukurova Üniversitesi Fikrî ve Sınai Mülkiyet Değerlendirme Kurulunu,
ı) Hizmet Buluşu: Çalışanın, bir işletme veya kamu idaresinde yükümlü olduğu faaliyeti gereği
gerçekleştirdiği veya işyerinin faaliyet gösterdiği alanlar içinde, büyük ölçüde işletme veya kamu
idaresinin deneyim ve çalışmalarına dayanarak iş ilişkisi sırasında yaptığı buluşları
i) İnovasyon: Yeni veya önemli ölçüde değiştirilmiş ürün (mal/hizmet) ya da süreci; yeni bir
pazarlama yönteminin veya iş uygulamalarında, işyeri organizasyonunda ya da dış ilişkilerde yeni bir
örgütsel yöntemin uygulanmasını,
j) Teknik Bilgi ve Deneyim (Know-How): Belirli bir faaliyetin yürütülebilmesi için gerekli olan
bilgi birikimini,
k) Kuluçka Merkezi: Şirketlere belirli koşullarda ve belirli bir süre için rehberlik hizmeti sunan,
ofis alanı sağlayan ve yatırımcı bulma gibi konularda destek olan merkezi,
l) Lisanslama: Fikrî veya sınai mülkiyet hakları kullanımının bedel karşılığında devredilmesini,
m)Marka: Bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya
hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve
kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde ve sicilde gösterilebilir olması koşuluyla; kişi adları
dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak
üzere her tür işareti,
n) Öğrenci: Çukurova Üniversitesi'nin ön lisans, lisans ve lisansüstü öğrencilerini,
o) Öğretim elemanı: Çukurova Üniversitesi’nde görevli öğretim elemanlarını
ö) Patent: Teknolojinin her alanındaki buluşlara; yeni olması, buluş basamağı içermesi ve sanayiye
uygulanabilir olması koşuluyla ulusal patent ofisleri tarafından verilen yasal mülkiyet hakkını,
p) Rektör: Çukurova Üniversitesi Rektörü’nü,
r) Rektörlük: Çukurova Üniversitesi Rektörlüğü’nü,
s) Spin-Off Şirketi: Bir kamu kurumu veya üniversitenin entelektüel birikimiyle kurulan küçük ve
yeni teknoloji tabanlı şirketleri,
ş) Stajyer: Çukurova Üniversitesinde görevli stajyerleri,
t) Yenilikçi Girişim (Start-Up): Yeni kurulmuş ve hızla büyüyen girişimi,
u) Tasarım: Ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk,
malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümünü,
ü) Teknoloji Ön Değerlendirme Formu: Teknolojinin patentlenebilirlik kriterlerini taşıyıp
taşımadığı, ticari ve pazar potansiyeline dair görüş bildiren raporu
v)Ticarileştirme: Fikrî ve sınai mülkiyet haklarının; devir, lisanslama, kuluçka merkezi, yenilikçi
girişim ve spin-off şirketi aracılığıyla veya herhangi bir şekilde kullanılması da dâhil olmak üzere ticari
amaçlı tasarrufunu,
y) Üniversite: Çukurova Üniversitesini,
z) Üniversite Kaynağı: Doğrudan veya dolaylı olarak Üniversite tarafından sağlanan, nakdi destek,
ekipman, sarf malzemeleri, laboratuvar, atölye ve insan kaynakları dahil olmak üzere her türlü kaynağı,
aa) Yatırım: Belirli bir kaynağın veya değerin, gelir sağlamak amacıyla kalıcı bir biçimde
kullanılmasını,
bb) Yazılım: Elektronik aygıtların belirli bir işi yapmasını sağlayan programların / ara yüzlerin
tümünü,
cc)Yönetim Kurulu: Çukurova Üniversitesi Yönetim Kurulunu,
çç) Yönetmelik: 29/09/2017 tarihli ve 30195 sayılı Çalışan Buluşlarına, Yükseköğretim
Kurumlarında Gerçekleştirilen Buluşlara ve Kamu Destekli Projelerde Ortaya Çıkan Buluşlara Dair
Yönetmeliği,
dd) Yükseköğretim Kurumu: 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 3 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde tanımlanan yükseköğretim kurumları ile Milli Savunma
Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığına bağlı yükseköğretim kurumlarını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Yükümlülükler
Üniversitenin Yükümlülükleri
MADDE-4 (1) Üniversitenin yükümlükleri aşağıda verilmiştir.
a) Üniversite; tüm fikrî ve sınai haklar konusundaki bildirimlerin alınması, yanıtlanması ve
yürütülmesiyle ilgili işlemleri ARGES aracılığıyla yapar.
b) Üniversite, fikri mülkiyet haklarının korunması ve bu hakların kamu yararına aykırı
kullanımının engellenmesi için gizli nitelikteki bilgi ve belgelerin saklı tutulması için gerekli tedbirleri
almak ve buluşun gizliliğini korumak yükümlülüğü altındadır.
c)Üniversite, hak sahipliği talebinde bulunduğu fikri mülkiyet hakları (patent/faydalı
model/tasarım) ile ilgili olarak Türk Patent ve Marka Kurumu başta olmak üzere yetkili ulusal ve
uluslararası kurumlara başvuruda bulunabilir.
ç) Hak sahipliği talep edilen buluşlarla ilgili fikri mülkiyet haklarının korunma ve ticarileştirilme
giderleri Üniversite tarafından karşılanır. Diğer kurum ve kuruluşlarla ortak yürütülen projelerde, fikri
mülkiyet haklarını koruma ve ticarileştirilme giderlerinin nasıl karşılanacağını sözleşme ile belirler.
Buluş Yapanın Yükümlülükleri
MADDE 5 ‒(1) Buluş Yapanın Yükümlülükleri aşağıda gösterilmiştir.
a)Buluş Sahibi, Üniversitede yapılan bilimsel çalışmalar veya araştırmalar sonucunda
gerçekleştirilen buluşunu, buluş bildirim formunu doldurarak bir ay içinde ARGES’e bildirmekle
yükümlüdür,
b)Buluş bildiriminde; buluşun konusu, teknik problem, bu problemin çözümü ve buluşun nasıl
gerçekleştirilmiş olduğu açıklanır. Buluşun daha iyi açıklanması bakımından varsa gerekli diğer bilgi ve
belgeler de buluş bildirim formuna eklenir
c)Buluş, birden çok kişi tarafından gerçekleştirilmiş ise, buluş bildirimi birlikte yapılabilir. Buluş,
farklı yükseköğretim kurumundaki kişiler tarafından yapılmışsa, buluşu yapanlar buluş bildirimini kendi
yükseköğretim kurumlarına ayrı ayrı yapmalıdır. Yapılacak bildirimde buluş sahiplerinin adları ve buluş
üzerindeki katkı paylarının toplamı %100 olacak şekilde belirtilir. Katkı payları belirtilmemişse, katkı
paylarının eşit olduğu kabul edilir.
ç)Buluşu yapan, buluşu kendi yükseköğretim kurumu dışında farklı yükseköğretim kurumlarının
imkanlarını da kullanarak gerçekleştirmişse, buluş bildirimini kendi yükseköğretim kurumuna ve
imkanlarından yararlanılan yükseköğretim kurumuna ayrı ayrı yapmalıdır.
d)Buluşu yapan, bu Yönergenin 6.1. maddesine göre tespit edilen eksiklikleri, bildirimin kendisine
ulaştığı tarihten itibaren bir ay içinde giderir. Aksi takdirde, buluş bildiriminin usulüne uygun yapılmadığı
kabul edilir. Bu durumda buluş bildiriminin yeniden yapılması gerekir.
f)Buluşu yapan, bildirim yükümlülüğünü yerine getirmemesi nedeniyle yükseköğretim kurumu
aleyhine doğan zararlardan sorumludur.
g)Buluşu yapan, buluşun ortaya çıkış süreci içerisinde üçüncü kişilerle yapılan her türlü sözleşme
ve taahhütler için ARGES’i bilgilendirir,
ğ)Buluşu yapan, patent başvurusunun tüm aşamalarında, patent tescilinden sonra ve buluşun
ticarileşmesi sürecinde ARGES’e her türlü desteği sağlamayı kabul eder.
h)Kamu kurum ve kuruluşları tarafından desteklenen projeler kapsamında yapılan çalışmalar
sonucu ortaya çıkan buluşlar, proje sorumlusu tarafından destek sağlayan kamu kurum ve kuruluşu ile
Üniversiteye bildirilmek zorundadır.
ı)Üniversite dışında görevlendirilen araştırmacı, görevlendirildiği kurumda yaptığı çalışmalar
sonucu ortaya çıkan buluşa ait bildirimleri görevlendirildiği kuruma yapar. Buluşla ilgili herhangi bir
patent başvurusu yapılırsa, patent başvurusuna ait bilgiler, araştırmacının görevlendirildiği kurum veya
araştırmacı tarafından gizlilik ihlali oluşturmayacak şekilde Üniversiteye bildirilir.
ARGES’in Yükümlülükleri
MADDE 6- ( 1 ) ARGES’in Yükümlülükleri aşağıda verilmiştir.
a)ARGES, tüm Sınai Mülkiyet Hakları konusundaki bildirimleri alır, bildirim ulaştıktan sonra
bildirimin alındığını yazılı olarak 3 gün içinde ilgilisine bildirir. Bildirimin ön değerlendirmesinin
yapılmasını koordine eder. Düzeltme/değişiklik gerektirmeyen bildirimler için “Ön Değerlendirme
Raporu’nu hazırlayarak FMDK’ya sunar. Buluş bildiriminin eksik yapılması halinde ARGES, bildirimin
kendisine ulaştığı tarihten itibaren iki ay içinde eksikliklerin giderilmesini buluşu yapana bildirir. Buluşu
yapan, bildirimde belirtilen eksiklikleri, bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren bir ay içinde
giderir. Aksi halde buluş bildirimi usulüne uygun yapılmamış sayılır ve buluş bildirimi yeniden yapılır.
b)ARGES bildirim işlemleri sırasında Buluş Sahibinin haklarını korumak için buluşun gizliliğini
koruma yükümlülüğü altındadır. Buna ilişkin olarak Buluş Sahibi ile karşılıklı “Gizlilik Sözleşmesi”
imzalar.
c)Buluş için Üniversitenin tam veya nisbi hak talebi olması durumunda yürürlükteki Sınai
Mülkiyet Kanunu ve yönetmelikte belirtilen süre ve koşullara uygun olarak buluş sahibine, buluş bildirim
formunda belirttiği adrese yazılı/e-mail yoluyla bildirim yapar. Aksi takdirde buluşun serbest buluş
olduğu kabul edilir. Buluşun ticarileştirilmesi ve mali konular taraflar arasında bu yönergenin “Paylaşım
Esasları” bölümünde belirtilen koşullara uygun şekilde ayrıca bir sözleşmeyle belirlenir.
Fikri Mülkiyet Değerlendirme Kurulu (FMDK) Oluşumu ve FMDK Yükümlülükleri
MADDE 7‒ (1) Fikri Mülkiyet Değerlendirme Kurulu Üniversite Rektörlüğü’ne bağlı olup
Araştırmadan Sorumlu Rektör Yardımcısı başkanlığında ARGE konusunda deneyimli 4 öğretim elemanı
olmak üzere 5 (Beş) kişiden oluşur.
(2) Üyeler, Rektör tarafından 3 yıl süreyle görevlendirilir. Süresi dolmadan boşalan üyelik için
Rektör tarafından aynı usulle yeniden görevlendirme yapılır. Süresi dolan üye, yeniden
görevlendirilebilir. Görevinden ayrılan üyenin yerine kalan süreyi tamamlamak üzere aynı yöntemle yeni
bir üye görevlendirilir.
(3) FMDK, Başkan’ın çağrısı üzerine salt çoğunlukla toplanır ve kararlar, üye tam sayısının salt
çoğunluğuyla alınır. FMDK kararları tavsiye niteliğinde olup, Üniversite Yönetim Kurulunun onayını
gerektirir. Başkan tarafından Üniversite bünyesindeki konunun uzmanlarından gerekli hâllerde görüş
istenebilir.
Fikri Mülkiyet Değerlendirme Kurulunun (FMDK) Yükümlülükleri
Madde 8- (1) Fikri Mülkiyet Değerlendirme Kurulunun yükümlülükleri şu şekildedir;
a)Kurulun mevzuatlarda belirtilen süreler içerisinde işlerin yürümesini sağlayacak sıklıkta
toplanmasını sağlamak.
b) Kurulun alacağı tavsiye niteliğindeki tüm kararları Üniversite Yönetim Kurulu’na sunmak,
c)Üniversite’nin Fikrî ve Sınai haklarla ilgili tavsiye politikalarını üretmek,
ç) Kurula gönderilen “Teknoloji Ön Değerlendirme Raporları” nı değerlendirerek resmi başvuru
yapıp/yapmama kararını almak ve bu kararı Üniversite Yönetim Kuruluna sunmak.
d)Üniversite lehine korunan fikir ürünlerinin üçüncü kişiler tarafından izinsiz kullanımıyla
oluşan hak ihlali durumlarında yapılacak işlemlerde tavsiye kararı almak,
e)Fikir ürünlerinin korunması için ulusal ve uluslararası başvuruların hangi ülkelerde
yapılacağının kararını almak ve onaya sunmak,
f)Konunun özelliğine ve belirlenmiş işletme politikalarına uygunluğuna göre bazı fikir
ürünlerinin ticari sır olarak saklanmasının ve açıklanmamasının kararını almak ve Üniversite Yönetim
Kurulu’nun onayına sunmak,
g)Fikir ürünlerine ilişkin hak sahipliğinden doğan haklarla ilgili bedellerin (lisans bedelleri, vb.),
bu politika ve esaslara uygun olarak belirlenmesine destek sağlamak.
Yönetim Kurulunun Yükümlülükleri
MADDE 9- (1) Yönetim Kurulu Yükümlülükleri aşağıda verilmiştir.
a)Fikri mülkiyet haklarının ticari değeriyle ilgili kararı vermek,
b)Üniversitenin fikri mülkiyet üzerindeki hak sahipliğinden feragat etme, buluş ve tasarımın,
serbest buluş ve tasarım niteliği kazanması kararlarını vermek,
c)Gerekli durumlarda teknoloji ön değerlendirme formunun güncellenmesini/yeniden
hazırlanmasını talep etmek,
ç)Üniversitenin başvuru yapmayacağı ülkelerdeki fikri mülkiyete ilişkin haklarını, hak sahibinin
talebine istinaden, ilgiliye devretme kararını vermek,
d)Başvurusu yapılmış buluşun ticarileşmemesi durumunda Üniversitenin fikrî ve sınai mülkiyet
üzerindeki hakkından vazgeçme kararını vermek,
e)Bu politika ve esaslar çerçevesinde Yönetim Kurulu tarafından alınan kararları ilgili
kişiye/kişilere iki ay içinde yazılı olarak bildirmektir.
f)Yönetim Kurulu bu madde kapsamındaki yükümlülüklerinin bir kısmını Üniversite Yönetim
Kurulu kararı ile Fikri Mülkiyet Değerlendirme kuruluna devredebilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Üniversitenin FMDK Politikası ve Genel İlkeleri
Üniversitenin FMDK Politikası
MADDE 10- (1) Üniversitenin FMDK Politikası aşağıda gösterilmiştir.
a)2547 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (l) bendinde tanımlanan öğretim
elemanları ile stajyerlerin ve öğrencilerin diğer kamu kurumları veya özel kuruluşlarla belirli bir sözleşme
kapsamında yapmış oldukları çalışmalar sonucunda ortaya çıkan buluşlar üzerindeki hak sahipliğinin
belirlenmesinde, ilgili kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla sözleşme hükümleri esas alınır.
b)Üniversite öğretim elemanları ile araştırmacılarının ARGES’e başvurusu üzerine buluşların
korumaya alınması için, gerekli kurumlara başvuruların yapılması, başvuruların takibi, tescil yapılması ve
ticarileştirilmesi hususlarında FMDK değerlendirmesi ve Üniversite Yönetim Kurulu kararı doğrultusunda
tüm işlemlerin yapılması Üniversite politikası olarak belirlenmiştir. ARGES, Üniversite adına tüm teknik,
idari, hukuksal ve finansal süreci koordine eder.
b)Buluş Sahibinin birden fazla olması durumunda, buluşçular hak toplamı %100 olacak şekilde
buluşa ait Hak paylaşımı tüm buluş sahipleri tarafından imzalanmış Buluş Bildirim Formunda (BBF)
açıkça belirtilir.
c) Buluş Sahibi, Üniversite’nin imkânlarını ya da Üniversite’de elde ettiği deneyim ile geliştirdiği
buluşa ilişkin Üniversite’ye bildirim yapmadan bir patent başvurusunda bulunmuşsa, patent başvuru
tarihinden itibaren gecikmeksizin Üniversiteye bildirimde bulunur. Buluş sahibinin bildirimde
bulunmaması sebebiyle Üniversite’nin uğrayacağı her türlü hak kaybı ve zarardan buluş sahibi sorumludur.
ç) Bu kapsamda Buluş Sahibi, patent başvurusunun tüm aşamalarında, patent tescilinden sonra ve
buluşun ticarileşmesi sürecinde ARGES’e her türlü desteği sağlamayı kabul eder.
d) ARGES, tescili gereken ve tescil ettirilmesi kararlaştırılan fikri haklara yönelik tüm başvuru ve
takip işlemlerini yönetmek ve Üniversite adına takip etmekle sorumludur.
Genel İlkeleri
MADDE 11- (1) Üniversite ve buluş sahipleri aşağıdaki temel prensiplere uyar.
a)Buluş Sahibi, patent başvurusunun tüm aşamalarında, patent tescilinden sonra ve buluşun
ticarileşmesi sürecinde ARGES’e her türlü desteği sağlamayı kabul eder.
b)ARGES, tescili gereken ve tescil ettirilmesi kararlaştırılan fikri haklara yönelik tüm başvuru ve
takip işlemlerini yönetmek ve Üniversite adına takip etmekle sorumludur
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Paylaşım Esasları
Paylaşım Esasları
MADDE 12- (1)Öğretim elemanının yaptığı bir buluşa ve/veya geliştirmeye ilişkin
Üniversitenin karar alması durumunda; Üniversite ARGES aracılığıyla fikrî ve sınai hakların
korunması konusunda belgelendirme, projelendirme ve ticarileştirme gibi süreçler için gerekli çalışmaları
yapar.
(2) Üniversitenin hak sahibi olduğu patent, faydalı model ve tasarımların kullanılması,
lisanslanması, devri veya benzeri yollarla ticarileştirilmesinden elde edilen gelirler Üniversite Özel
bütçesine ve Üniversite Döner Sermaye Bütçesine (buluş sahibinin kadrosunun olduğu birim döner
sermayesi) gelir olarak kaydedilir.
(3) Buluşların ticarileştirilmesinden elde edilen gelirden öncelikle başvuru, tescil, araştırma,
inceleme, ülke girişi, yıllık koruma ücreti, patent vekil ücreti, tercüme ve buluşa özgü giderler (her türlü
vergiler, harçlar, vb.) Üniversite özel bütçesinden karşılanır. Döner sermaye bütçesine aktarılan tutardan
yasal kesintiler düşüldükten sonra kalan tutar katkıları oranında buluşu yapanlar arasında paylaştırılır.
(4) Üniversitenin hak sahibi olduğu patent ve faydalı modelden elde edilen gelirin paylaşımı
Üniversite ile buluşu yapanlar arasında düzenlenecek sözleşme ile belirlenir. Bu sözleşmede buluşçulara
dağıtılacak pay gelirin 1/3'ünden az olamaz.
(5)Buluş yapanın birden fazla olması durumunda buluş sahipleri kendi arasında tüm buluş
sahiplerini temsil etmeye yetkili ve Üniversite mensubu olan iletişim kurulacak bir kişi belirler ve bu kişi
buluş bildirim formunda bu durumu ve gelir paylaşımında temel alınmak üzere buluşa katkı oranlarını
toplamı %100 olacak şekilde belirterek ARGES bilgilendirir. ARGES buluşa yönelik her türlü
koordinasyonu buluş bildirim formunda belirtilen iletişim kuracak kişi sorumludur. Buluş yapanlara
ödenmek üzere hesaplanan gelir paylaşım miktarı birden fazla buluş yapanlara buluşa katkı payları
doğrultusunda paylaştırılır.
(6)Üniversitenin hak sahibi olduğu tasarımlardan elde edilen gelirin paylaşımı, tasarımcıya en az
yarısı verilecek şekilde Üniversite Yönetim Kurulunca belirlenir.
(7)Buluşların ticarileştirilmesinden elde edilecek gelir, ilgili buluş yapanlar ve Üniversite arasında
aşağıdaki tabloya göre dağıtılır.
ELDE EDİLEN GELİR (KDV
HARİÇ)
BULUŞ
SAHİBİ/SAHİPLERİNİN
PAYI
ÜNİVERSİTENİN
PAYI
0-100.000 TL % 66 % 34
100.000 TL -250.000 TL % 58 % 42
250.000 TL ve üzeri % 50 % 50
BEŞİNCİ BÖLÜM
Hak Sahipliği ve Fikri Mülkiyet Hakları Başvuru, Değerlendirme ve Ticarileştirme Süreci
Hak Sahipliği
MADDE 13 –(1) Buluş üzerinde Üniversite tarafından verilen hak sahipliği kararının, buluş
bildirimin usulüne uygun olarak ARGES’e ulaştığı tarihten itibaren en geç dört ay içerisinde
sonuçlandırılması ve buluşu yapan/yapanlara yazılı olarak bildirilmesi gerekir.
(2)ARGES, hak sahipliği kararının, buluşu yapana bildirim tarihinden itibaren dört ay içerisinde
(buluşçu ile Üniversitenin anlaşması halinde en geç altı ay içinde) patent başvurusu yapmakla
yükümlüdür. Aksi takdirde buluş, serbest buluş niteliği kazanır.
(3)Üniversite, kendisine bildirimi yapılan buluş veya başvurulara ilişkin değerlendirmede, hak
sahipliği kararıyla birlikte buluşun gizli tutulması yönünde karar alabilir. Bu karar gerekçeleriyle birlikte
buluşu yapana bildirilir.
(4)Buluş yapan, hak sahipliğine ilişkin kararın kendisine bildirim tarihinden itibaren iki ay
içerisinde buluşunun serbest buluş olduğunu ileri sürerek hak sahipliği kararına karşı itiraz edebilir. İtiraz
kabul edilirse veya yapılan itiraz hakkında, Üniversite tarafından iki ay içerisinde karar verilmemesi
halinde buluş, serbest buluş niteliği kazanır.
(5)Üniversite, patent başvurusu veya patent hakkından vazgeçer ise öncelikle buluşu yapana
başvuru veya patent hakkını üç ay içerisinde devralmasını teklif eder. Buluş yapanın teklifi kabul etmesi
durumunda buluş üzerindeki haklar bedelsiz devredilerek buluşla ilgili gerekli olan belgeler teslim edilir.
Üniversite, başvuru veya patent hakkını buluşu yapana devretmesi durumunda inhisari nitelikte olmayan
kullanma hakkını uygun bir bedel karşılığında saklı tutabilir. Buluş yapanın teklifi kabul etmemesi
durumunda patent başvurusu veya patent üzerindeki tasarruf yetkisi Üniversiteye ait olur.
(6)Bildirim yapılmaksızın patent başvurusu yapılmışsa, buluş yapan tarafından bir ay içerisinde
Üniversiteye bilgi verilir. Bu durumda Üniversite iki ay içerisinde başvurunun kendi başvurusu olarak
kabul edilmesi ve işlem görmesi için ilgili kurumlar nezdinde girişimlerde bulunur. Aksi takdirde buluşun
serbest buluş olduğu kabul edilir.
Buluş Bildirimi ve Değerlendirilmesi
Madde 14 –(1)Buluşların korunması ve ticarileştirilmesinden Üniversite sorumludur.
Buluş Ön Araştırma ve Değerlendirme
Madde 15-(1) ARGES, BBF ve ek belgelerde yer alan bilgiler veya başvuru bildirimi
doğrultusunda Yenilik Ön Araştırmasını yapar, gerekli gördüğü durumlarda ise Patent-Marka
Ofisleri/Vekilleri ve alanlarında uzman kişiler ile birlikte çalışabilir.
(2)ARGES, kendisine iletilen BBF üzerindeki bilgiler ışığında Yenilik Ön Araştırması sonucunda
hazırladığı Teknoloji Ön Değerlendirme Raporunu FMDK’ya sunar.
(3) ARGES, Yenilik Ön Araştırması sürecinde ve Teknoloji Ön Değerlendirme Raporunun
hazırlanmasında Buluş Sahibi ile teknik konularda görüşmeler gerçekleştirir.
(4) FMDK, Buluş Sahibi tarafından iletilen belgeleri ve sunulmuş olan Teknoloji Ön
Değerlendirme Raporunu ve gerekirse Buluş Sahibinin sözlü sunumunu inceler ve hak sahipliği konusunda
Yönetim Kuruluna sunulmak üzere tavsiye kararı alır.
Buluş Sahiplerinin Tamamının Çukurova Üniversitesinden Olması Hali
Madde 16-(1) Üniversitede yürütülen bilimsel çalışmalar veya araştırmalar sonucunda
gerçekleştirilen buluşlar için BBF buluş Sahibi tarafından doldurulup elektronik ortamda patent@cu.edu.tr
adresine ve ıslak imzalı olarak ayrıca geciktirmeksizin ARGES’e bildirilir.
(2)Buluş Sahipleri, Buluşun Serbest Buluş niteliğinde olduğunu gerekçeleri ile birlikte BBF ekinde
sunabilir.
(3)Üniversite Çalışanı, bildiriminde, Üniversite tarafından Buluş konusu ile ilgili olarak verilen
yazılı ve sözlü talimatları, yararlanmış olduğu Üniversite deneyim ve çalışmalarını da BBF’ye ek olarak
belirtir.
(4) Birden fazla Buluş Sahibi olması halinde buluşçuların, Buluş üzerindeki hak paylaşımları için
tüm buluşçuların imzalamış olduğu BBF'de belirtilen oranlar esas alınır.
(5) Buluş Sahibi bildirimde bulunmaksızın patent/faydalı model veya tasarım başvurusu yapmışsa,
gecikmeksizin başvuru evrakları ile birlikte başvuru yapıldığına dair bildirimi ARGES’e yapar. Buluş
Sahibinin bildirimde bulunmaması sebebiyle Üniversite’nin uğrayacağı her türlü hak kaybı ve zarardan
buluş sahibi sorumludur.
Başka Üniversite Akademisyeni/Çalışanı ile Ortaklı Buluşun Bildirimi
Madde 17- (1) Buluş Sahiplerden bir veya daha fazlası Buluş bildirimi yapılan tarihte başka bir
üniversitenin akademik personeli/çalışanı ise; İlk Bildirim ARGES’e yapılmadıysa, bağlı bulunduğu
üniversiteye yazılı olarak bildirimin yapıldığı tarihin ve bildirim sonucunda alınan kararı, BBF ile birlikte
ARGES’e bildirir.
İşletme Sahibi veya Ortağı Olan Araştırmacı ve Üniversite Çalışanlarının Bildirimi
Madde 18-(1) Herhangi bir işletmeye sahip veya ortak olan Araştırmacı ve Üniversite Çalışanları
bir Buluş gerçekleştirdikleri zaman BBF ile birlikte ARGES’e bildirmelidirler.
(2)ARGES’e yapılan bildirime Buluşun, işletmenin kaynaklarını kullanarak işletmenin faaliyet alanında
yapıldığını ve Üniversite kaynaklarının kullanılmadığını gösteren Serbest Buluş olduğunu ispatlayıcı
belgeler de eklemelidirler.
Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (Bap) Destekli Projelerde
Bildirimi
Madde 19- (1) Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından
desteklenen projelerden Buluş ortaya çıkması durumunda projede yer alan Araştırmacılar ve
Proje detayları da BBF’ye eklenerek ARGES’e bildirilmelidir.
Kamu Destekli Projelerde Bildirimi
Madde 20- (1) Kamu destekli projeler kapsamında gerçekleştirilen deneysel çalışmalar, araştırma
geliştirme ve benzeri faaliyetler sırasında ortaya çıkan buluşlar, kamu destekli projelerde ortaya çıkan
Buluşlar olarak kabul edilir.
(2) Kamu destekli projelerin başvuru/kabul aşamasında imzalanacak sözleşme hükümlerinde
geçen Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları ile ilgili ARGES görüş ve önerileri alınabilir.
(3) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından desteklenen projelerde ortaya çıkan Buluşlar, destek
sağlayan kamu kurumuna ve ARGES’e ayrı ayrı bildirilmelidir.
Üçüncü Taraflar ile Yürütülen Çalışmalarda Bildirimi
Madde 21- (1) Araştırmacıların ve Üniversite Çalışanlarının Üçüncü Taraflarla belirli bir sözleşme
ve/veya proje kapsamında yapmış oldukları çalışmalar sonucunda ortaya çıkan Buluşlar BBF ile ARGES’e
ve Üçüncü Taraflara ayrı ayrı bildirilmelidir. Söz konusu bildirimde Üçüncü Taraflar ile imzalanan
sözleşmelerin ve/veya projelerin bir nüshası da BBF’ye eklenmelidir. Bu kapsamdaki buluşlardan elde
edilecek gelir üniversite çalışanlarının hak sahipliği oranı üzerinden gerçekleştirilir.
Çukurova Üniversitesi Fikrî ve Sınai Mülkiyet Değerlendirme Kurulu Başvuru
Değerlendirme ve Destek Süreci
Madde 22 – (1) ARGES tarafından hazırlanan teknoloji ön değerlendirme raporunun incelenmesi
ve gerekli görülmesi durumunda buluş sahibi tarafından FMDK’ya sunum yapılması ile Kurul tarafından
buluşun;
I. Patentlenebilir ve ticarileştirilebilir
II. Patentlenemez ancak ticarileştirilebilir
III. Patentlenebilir ancak ticarileştirilemez
IV. Patentlenemez ve ticarileştirilemez
Kriterleri açısından değerlendirilmesi yapılarak oluşturulacak rapor Üniversite yönetim
kuruluna sunulur.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yürürlük
MADDE 2 3 ‒(1) Bu Yönerge Çukurova Senatosu tarafından kabul edildiği tarihten itibaren
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 24‒(1) Bu yönergeye ilişkin hükümleri Çukurova Üniversitesi Rektörü yürütür.
Hüküm Bulunmayan Haller
MADDE 25- (1) Bu yönergede hüküm bulunmayan hallerde 6769 sayılı Kanun ve bu Kanuna
dayanarak düzenlenen ilgili yönetmelik hükümleri ve Üniversite Senatosu kararları geçerlidir.
Yürürlükten Kaldırma
MADDE 26- (1) Çukurova Üniversitesi Senatosunun 08.05.2018 tarih ve 06/03 sayılı kararı ile
kabul edilen Çukurova Üniversitesi Fikrî ve Sınaȋ Mülkiyet Hakları, Teknoloji Transferi Ve Bilginin
Ticarileştirilmesi Yönergesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Yönergenin Kabul Edildiği Senatonun
Tarih Sayı
16.09.2025 15/10
